Wegetarianizm - odpowiednią dietą dla dzieci i młodzieży?

Odkąd pamiętam zawsze się mówiło, że wegetarianizm jest dietą nieodpowiednią dla dzieci i młodzieży, a dla kobiet w ciąży kategorycznie zabronioną. Postanowiłam zgłębić ten temat i sprawdzić czy coś się zmieniło.

Na początek parę słów o diecie wegetariańskiej. Ten sposób odżywiania charakteryzuje się brakiem produktów pochodzenia zwierzęcego w jadłospisie, w tym jaj i nabiału. Istnieje wiele odmian wegetarianizmu, a najbardziej popularnymi są:

• dieta owowegetariańska, która z produktów zwierzęcych dopuszcza jedynie spożywanie jajek,
• dieta laktowegetariańska, która z produktów zwierzęcych dopuszcza jedynie spożywanie mleka i jego przetworów,
• dieta laktoowowegetariańska, która jest oparta na zbożach, warzywach, owocach, roślinach strączkowych, nasionach, orzechach, a także mleku i jego przetworach oraz jajkach,
• dieta wegańska, czyli ściśle wegetariańska, wyklucza jaja, nabiał i inne produkty pochodzenia zwierzęcego.

W trakcie poszukiwań materiałów do tego artykułu trafiłam na portal wegemaluch.pl. Osoby z nim związane starały się zmienić podejście Ministerstwa Zdrowia i Instytutu Żywności i Żywienia do tematu diety wegetariańskiej. Osiągnęli sukces, ponieważ w normach żywienia opublikowanych w  2008 roku  Instytut Żywności i Żywienia twierdził, że "polski system oświaty publicznej nie zakłada możliwości stosowania diety wegetariańskiej i wegańskiej wśród najmłodszych". Natomiast w 2011 roku w „Rekomendacjach dla realizatorów żywienia z zakresu prawidłowego żywienia dzieci w przedszkolach” jest napisane, że „w żywieniu dzieci nie zaleca się stosowania diet, które wykluczają wszystkie produkty pochodzenia zwierzęcego (dieta wegańska). Dieta ta nie pokrywa zapotrzebowania na wiele składników odżywczych, co może prowadzić do ich niedoborów w organizmie, a konsekwencji do zaburzeń prawidłowego wzrostu dzieci”.

A jak jest teraz? 

Instytut Żywności i Żywienia uznał, że: "prawidłowo zbilansowana dieta laktoowowegetariańska i laktowegetariańska zapewnia niezbędne składniki odżywcze i może być stosowana u dzieci i młodzieży".

Również Ministerstwo Zdrowia stwierdziło, że: "szkoły, przedszkola i żłobki nie mają podstaw prawnych, aby wymagać zaświadczeń lekarskich dotyczących żywienia dzieci wegetariańskich ani podważać zasadności stosowania żywienia wegetariańskiego."

Dlatego nikt nie powinien krytykować wegetariańskich rodzin :)

Jaka jest opinia innych ekspertów?

Wielu ekspertów uważa, że dobrze zaplanowane diety wegetariańskie są odpowiednie dla osób na wszystkich etapach życia, również dla ciężarnych i karmiących. Diety wegetariańskie mają wiele zalet i korzystnie wpływają na nasz organizm. Charakteryzują się mniejszą zawartością tłuszczów nasyconych i cholesterolu, wyższym poziomem błonnika, magnezu, potasu, witaminy C i E, kwasu foliowego, karotenoidów, flawonoidów. Jednakże weganie i niektórzy wegetarianie mogą mieć niższą podaż witaminy B₁₂, wapnia, witaminy D, cynku i długołańcuchowych kwasów tłuszczowych omega-3.  
Odpowiednio zaplanowane diety laktowegetariańskie i laktoowowegetariańskie zapewniają potrzeby odżywcze niemowląt, dzieci i nastolatków oraz sprzyjają normalnemu rozwojowi. Aby praktykować wegetarianizm należy posiadać sporą wiedzę w zakresie odpowiedniego doboru produktów i suplementów. W przeciwnym razie taka dieta może doprowadzić do wielu zaburzeń zdrowotnych. Rodzice, wszystko w Waszych rękach!

Jednak nie każda forma wegetarianizmu może być stosowana przez dzieci i młodzież. Nie zbadano bezpieczeństwa stosowania u dzieci diet ekstremalnie restrykcyjnych, takich jak frutarianizm (dopuszcza spożywanie wyłącznie owoców i warzyw, których zerwanie nie powoduje zniszczenia rośliny) i dieta witariańska (wykluczająca spożywanie pokarmów poddanych obróbce termicznej), które mogą być bardzo ubogie w energię, białko, niektóre witaminy oraz minerały, dlatego nie można polecać stosowania ich u niemowląt, dzieci i młodzieży.

Podsumowując, wegetarianizm jest odpowiednią dietą dla osób, które mają dużą wiedzę na jej temat. Tylko taki rodzic będzie mógł prawidłowo żywić swoje dzieci i siebie. Oczywiście nie dotyczy to tylko rodzin wegetariańskich, ponieważ wszyscy powinniśmy się stale kształcić w zakresie odpowiedniego żywienia. 
Na zakończenie podkreślam, że każdy wegetarianin i wegetarianka powinni pamiętać o suplementacji, przede wszystkim witaminy B₁₂, a także witaminy D. Bardzo ważne są również badania kontrolne oraz wizyta u lekarza oraz dietetyka.